شیر مادر تنها یک ماده‌ی غذایی نیست، بلکه برای سلامتی نوزاد بسیار مفید است و حتی روی هوش و روان او تاثیر می‌گذارد. جالب اینجاست که پسرها شیر متفاوتی از مادر دریافت می‌کنند تا نوزادانی که دختر هستند.

نوزادان پسر از پستان مادر شیری مرکب از مواد غذایی و پروتئین‌های بسیار سودمند دریافت می‌کنند. اما شیر مادر برای نوزادان دختر فاقد بسیاری از مواد مفید شکرین است. به نظر زیست‌شناسان دلیل این امر آن است که مردها در حقیقت توانایی تولید کودکان بسیاری را دارند، اما حاملگی زنان ماهها طول می‌کشد. در نتیجه مادر شیردهنده می‌کوشد در آینده‌ای بهتر با سود بیشتر سرمایه‌گذاری کند.

دانشمندان پس از سال‌ها تحقیق درباره‌ی شیر مادر به این نتیجه رسیده‌اند که فرمول معینی از شیر مادر وجود ندارد. ترکیب مواد شیر مادر بر اساس سن و جنسیت نوزاد، شرایط زندگی مادر و بسیاری از عوامل ناشناخته‌ی دیگر، تغییر می‌کند.

در میان کارشناسان این امر آشکار شده است که شیر مادر بیشتر از یک ماده‌ی غذایی است. این مایع از آسیب‌پذیری نوزادان در مقابل بیماری‌ها می‌کاهد و به آنها کمک می‌کند از تندرستی بدن خود در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها بهتر دفاع کنند.

مواد تشکیل‌دهنده‌ی شیر مادر و عملکرد آنها

شیر مادر تشکیل می‌شود از ۹۰ در صد آب، ۶ در صد شکر شیر و یک سری شکرها و پروتئین‌های دیگر. برای مثال ماده‌ی کاسئین که پروتئین شیراست، در بدن نوزاد هضم می‌شود و پس از آن او را با اسیدهای آمینه تامین می‌کند.

کودکانی که در دوران نوزادی شیر خشک خورده‌اند بیشتر با مشکلات دستگاه گوارشی مواجه می‌شوندسایر مواد پروتئینی در دستگاه گوارشی نوزاد ذخیره می‌شوند تا در موقع نیاز میکروب بیماری‌های مختلف را از بین ببرند. برخی دیگر در رشد کودک تاثیر می‌گذارند، به خصوص بر رشد غشای مخاطی روده. به همین دلیل کودکانی که در دوران نوزادی شیر مادر نخورده‌اند بیشتر با مشکلات دستگاه گوارشی مواجه می‌شوند.

افزودن مواد توسط بدن مادر

دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا درباره‌ی شیوه‌های جدیدی برای شناسایی و طبقه‌بندی مواد شیر مادر تحقیق می‌کنند. یکی از دانشمندان کشف کرده است که مادرها به شیر خود مجموعه‌ای از تقریبا ۲۰۰ ترکیبات زنجیره‌ا‌‌ی حاوی شکرهای مختلف اضافه می‌کنند. این زنجیره‌های شکر ماده‌ی کلوستروم را تولید می‌کنند. کلوستروم بعد از آب و لاکتوز، سومین ماده‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‌ی شیر مادر است. زنجیره‌های شکر برای مثال حتی گروه‌های خونی را نیز کدگذاری می‌کنند. همین امر باعث می‌شود که هنگام پیوند زدن بافتی به بدن، آن بافت توسط بدن دفع شود.

این ترکیبات زنجیره‌ای حاوی شکر، به صورت فردی به شیر مادر اضافه می‌شوند. به این معنا که هر مادری بر اساس شرایط ویژه‌ی خود به گونه‌ای غیرارادی و ناخودآگاه ترکیب خاصی از شیر خود را به نوزاد می‌دهد. می‌توان گفت که مادر به این وسیله مهر شخصی خود را بر نوزاد می‌زند.

رابطه‌ی شیر مادر با هوش نوزاد

دانشمندان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که شیر مادر بر ضریب هوشی کودک تاثیر دارد. بنا به پژوهش‌های علمی نوزادانی که شیر مادر مصرف کرده‌اند، ضریب هوشی بالاتری دارند از نوزادانی که شیر مادر نخورده‌اند.

افزون ‌براین، دانشمندان از طریق میمون‌های ماکاک به این نتیجه رسیده‌اند که شیر مادر می‌تواند بر شخصیت نوزاد تاثیر بگذارد. اگر مادری ناراحتی عصبی یا استرس داشته باشد، هورمون استرسی کورتیزول وارد شیرش می‌شود. این هورمون باعث می‌شود که فرزندان پسر در آینده ستیزه‌جو بار بیایند.